Trong quá trình điều trị nha khoa, đặc biệt là sau khi nhổ răng, tiểu phẫu hay cấy ghép, việc khâu vết thương đóng vai trò rất quan trọng để hỗ trợ lành thương nhanh chóng. Một trong những vật liệu được sử dụng phổ biến hiện nay là chỉ tự tiêu – loại chỉ có khả năng tự tan mà không cần đến nha sĩ cắt bỏ. Vậy chỉ tự tiêu trong nha khoa là gì, có ưu điểm và hạn chế ra sao? Hãy cùng Nha Khoa Trí Việt – Quận Thủ Đức tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Chỉ tự tiêu là gì?
Chỉ tự tiêu là loại chỉ khâu y tế đặc biệt, chúng có khả năng tự phân hủy trong cơ thể sau một thời gian nhất định. Nhờ vậy, bệnh nhân không cần quay lại cắt chỉ nên vừa tiết kiệm thời gian, chi phí vừa giảm bớt đau đớn, rủi ro nhiễm trùng. Đây chính là ưu điểm vượt trội của chỉ tự tiêu nên chúng ngày càng được sử dụng rộng rãi.
Thành phần của chỉ tự tiêu cũng rất đặc biệt, chúng làm từ Polymer tổng hợp hoặc Protein có nguồn gốc từ động vật. Sau đó, chúng được enzyme trong tổ chức mô cơ thể hấp thụ rồi phá vỡ một cách tự nhiên. Vì thế, loại chỉ này có độ an toàn cao đối với cơ thể.
Chỉ tự tiêu
Phân loại chỉ khâu tự tiêu trong nha khoa
Để đáp ứng nhu cầu trong nhiều loại phẫu thuật khác nhau, chỉ tự tiêu được chia thành nhiều nhóm. Mỗi nhóm đều dựa trên thành phần và đặc tính phân hủy.
+ Chỉ khâu Gut (Catgut Chromic)
Catgut Chromic là một loại chỉ khâu tự nhiên được làm từ lớp dưới niêm mạc của ruột cừu. Loại chỉ này được xử lý với muối crom nhằm làm chậm quá trình phân hủy và hấp thụ. Do đó, chúng có thể duy trì độ bền trong vài tuần trước khi cơ thể hấp thụ hoàn toàn.
+ Polydioxanone (PDO)
Polydioxanone (PDO) là chỉ khâu tự tiêu đơn sợi có vật liệu tổng hợp. Trong y khoa, chúng sẽ được dùng trong các vết thương mô mềm như đóng từng tầng của thành bụng. Loại chỉ này có khả năng hấp thụ và tan dần trong thời gian dài, thường là vài tuần.
+ Axit Polyglycolic (PGA)
Axit Polyglycolic (PGA) là loại chỉ khâu tổng hợp có khả năng hấp thụ và tan rã với tốc độ phân hủy nhanh, thường trong khoảng 1 – 2 tuần. PGA sở hữu độ bền cao, phù hợp cho các thủ thuật nha khoa cần chỉ khâu hấp thụ nhanh, đồng thời hỗ trợ mô hồi phục sớm và hiệu quả.
+ Axit Polylactic (PLA)
Mặc dù cũng là chỉ khâu tổng hợp nhưng chỉ PLA khác với PGA ở khả năng phân hủy chậm hơn. Thời gian cơ thể hấp thụ loại chỉ này kéo dài vài tuần, mang lại sự hỗ trợ ổn định trong thời gian dài. Chính vì vậy, PLA thường được sử dụng trong các thủ thuật nha khoa hoặc phẫu thuật yêu cầu quá trình lành vết thương kéo dài hơn bình thường.
Chỉ tự tan nên dùng khi nào?
Chỉ tự tiêu thường dùng trong các trường hợp mà vết khâu nằm sâu bên trong cơ thể hoặc ở vị trí khó tiếp cận. Điều này sẽ giúp hạn chế việc phải cắt chỉ sau khi lành. Dưới đây là những tình huống phổ biến mà bác sĩ sẽ ưu tiên dùng loại chỉ này:
+ Trong các cuộc phẫu thuật răng miệng. Ngoài ra còn có thủ thuật khác như đóng vết rách ở niêm mạc miệng hoặc lưỡi.
Chỉ tự tan dùng trong những cuộc phẫu thuật răng miệng
+ Phẫu thuật ghép da.
+ Phẫu thuật khi bị rách cơ bắp và một số mô liên kết.
+ Khâu vết thương trên mặt, vị trí da lành, giúp hạn chế để lại sẹo làm mất thẩm mỹ.
+ Phẫu thuật ổ bụng, bao gồm cả việc sinh mổ.
+ Khâu cắt âm đạo/ tầng sinh môn khi sinh thường hoặc làm đẹp.
Chỉ tự tiêu bao lâu thì tiêu?
Thông thường, chỉ sẽ bắt đầu phân hủy khi vết thương đã ổn định, cụ thể mất khoảng 1-2 tuần. Tuy nhiên, thời gian này cũng có thể kéo dài tới vài tháng, tùy vào loại chỉ và vị trí khâu.
Những yếu tố như nhiễm trùng, cơ địa từng người, vật liệu của chỉ, độ dài chỉ mà thời gian tan chỉ sẽ thay đổi. Nếu sau khoảng 8-10 tuần mà chỉ vẫn chưa tiêu hết hoặc gây khó chịu, bạn nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra và xử lý kịp thời.
Cách làm chỉ tự tiêu tiêu nhanh
Để vết thương nhanh lành và hạn chế biến chứng, việc chăm sóc vết khâu đúng cách đóng vai trò vô cùng quan trọng.
+ Vệ sinh vết khâu, tắm rửa theo hướng dẫn của bác sĩ.
+ Thay bằng đúng cách để làm giảm nguy cơ nhiễm trùng chỉ tự tiêu.
+ Giữ gìn vết thương luôn sạch sẽ, khô ráo.
+ Tránh sử dụng xà phòng/ sữa tắm thoa trực tiếp lên vết thương.
+ Khi vết thương khâu chưa lành, tránh bơi lội để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng.
+ Tránh các hoạt động mạnh bởi việc này có thể làm căng dãn hoặc co kéo vết thương.
+ Nên mặc những trang phục vừa vặn, thoáng mát quanh khu vực vết thương.
+ Vệ sinh tay sạch sẽ trước khi thay băng hoặc chạm vào vết thương khâu.
Có cần cắt chỉ khâu tự tiêu hay không?
Chỉ tự tiêu có thể tự biến mất hoàn toàn mà không cần bất kỳ sự can thiệp nào. Do đó, bệnh nhân không nên cố gắng loại bỏ mũi khâu nào khi không có sự chấp thuận của bác sĩ. Điều bạn cần làm chỉ là theo dõi và chăm sóc vết thương cẩn thận, theo đúng hướng dẫn để giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng chỉ tự tiêu.
Chỉ tự tiêu có thể mất hoàn toàn khi không có sự tác động bên ngoài
Trong quá trình theo dõi và chăm sóc, bệnh nhân cũng nên lưu ý để một số dấu hiệu bất thường như:
+ Xung quanh vùng da của vết thương khâu nóng ấm, sưng tấy, đỏ,…
+ Người bệnh có cảm giác đau đớn nặng hơn từ khu vực vết thương.
+ Xuất hiện mùi khó chịu, chảy dịch bất thường từ vết thương.
+ Cơ thể không khỏe, ốm yếu và thậm chí có những cơ sốt.
Chỉ tự tiêu không tự hết, cần làm gì?
Thông thường, chỉ tự tiêu sẽ tự phân hủy sau một thời gian nhất định. Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, cơ thể không hấp thụ được hoàn toàn, khiến phần chỉ còn sót lại gây viêm nhẹ hoặc kích ứng mô.
Để phòng ngừa tình trạng này, khi khâu, bác sĩ thường nới lỏng nhẹ vết khâu. Sau khi mô mềm co lại và hết sưng, phần chỉ sẽ lộ ra ngoài, giúp việc cắt bỏ trở nên dễ dàng hơn nếu cần.
Nếu sau khoảng 100 ngày mà chỉ vẫn chưa tiêu hết, bạn nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra. Lúc này bác sĩ sẽ thực hiện thủ thuật cắt chỉ an toàn, nhanh chóng.
Chỉ tự tiêu là giải pháp tiện lợi, an toàn và mang lại nhiều lợi ích trong điều trị nha khoa, giúp người bệnh giảm bớt sự bất tiện cũng như tiết kiệm thời gian tái khám. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng có thể sử dụng loại chỉ này, mà còn tùy vào tình trạng răng miệng và chỉ định của bác sĩ. Nếu bạn đang băn khoăn không biết nên dùng loại chỉ nào cho phù hợp, hãy đến với Nha Khoa Trí Việt – Quận Thủ Đức để được các bác sĩ tư vấn tận tình và lựa chọn giải pháp tối ưu nhất cho sức khỏe răng miệng của bạn.
